Anna Jaskulska

Podstawowym założeniem metody Instrumental Enrichment jest to, że każdy człowiek, niezależnie od wieku, może aktywnie rozwijać swoje funkcje poznawcze (takie jak pamięć, myślenie, planowanie, wnioskowanie, podejmowanie decyzji itd.). Jest to możliwe dzięki plastyczności ludzkiego mózgu, tj. możliwości tworzenia nowych połączeń neuronalnych
w mózgu w wyniku ćwiczeń (również u osób dorosłych).

 

Instrumental Enrichment to terapia rozwijająca procesy poznawcze. Najważniejszy jest tutaj proces myślenia, który prowadzi do rozwiązania zadania, a nie samo zadanie.  W czasie sesji terapeuta posługuje się mediacją - nie podaje gotowych rozwiązań, lecz zadaje pytania, które pomagają w samodzielnym ich znajdowaniu.

 

Program terapii polega na uczeniu się różnego rodzaju strategii, które można elastycznie stosować nie tylko w rozwiązywaniu zadań, ale przede wszystkim w radzeniu sobie z problemami życia codziennego. Tak określony cel terapii sprawia, że uczestnik  rozwija samodzielność w myśleniu, umiejętność rozumienia związków logicznych
oraz zdolność do krytycznej oceny tworzonych przez siebie rozwiązań. Ponadto metoda ta obniża lęk przed popełnieniem błędu, rozwija motywację wewnętrzną i wpływa pozytywnie na samoocenę.

Terapia Instrumental Enrichment  to terapia przeznaczona dla dzieci od 6/7 roku życia, nastolatków oraz dla osób dorosłych (w tym seniorów). Z terapii mogą korzystać osoby
z trudnościami takimi jak:

• Dysleksja rozwojowa, dysortografia, dyskalkulia i inne
• Nadpobudliwość oraz problemy
  z koncentracją uwagi, impulsywność (ADD, ADHD)
• Trudności wynikające z
  uszkodzeń/zaburzeń w obrębie centralnego układu nerwowego (np. padaczka, uszkodzenia mózgu)
• Nieharmonijny rozwój intelektualny
• Problemy z pamięcią

Zajęcia prowadzone metodą IE przeznaczone są również do stymulowania rozwoju poznawczego dzieci zdolnych oraz dorosłych, którzy chcą usprawnić myślenie.

Zajęcia prowadzone metodą IE mają względnie stałą strukturę, dzięki czemu uczestnik wie, czego może się spodziewać.

Każda sesja podzielona jest na trzy części:

• rozmowa przed wykonaniem zadania
• proces wykonania zadania
• rozmowa po zrealizowaniu zadania

1. Przed wykonaniem zadania terapeuta rozmawia z uczestnikiem zadając mu pytania dotyczące planu i strategii rozwiązywania zadania, takie jak np.: „Jak myślisz, co będziemy robić? Skąd o tym wiesz? Czy kiedyś robiłeś już podobne zadanie? Jak myślisz, od czego należy rozpocząć i dlaczego? Co zrobisz potem? Gdzie w życiu można wykorzystać ten sposób? Po co to robimy?”
2. Następnie uczestnik przechodzi do rozwiązywania zadania. Terapeuta zachęca uczestnika do samodzielnego myślenia, cieszy się, gdy pojawi się błąd, bo z błędów wiele możemy się nauczyć. Zadaje pytania, które mają pomóc w samodzielnym dojściu do rozwiązania: „A jak myślisz? Czemu tak zrobiłeś? Dlaczego myślisz, że to jest ważne?” Rola terapeuty polega na towarzyszeniu uczestnikowi w procesie znajdowania rozwiązania, zachęcaniu go do planowania, tworzenia strategii, stawiania i sprawdzania hipotez, ciągłej oceny postępów własnego działania, poprawiania błędów.

Należy podkreślić, że każdy uczestnik pracuje we własnym tempie a ilość zadań rozwiązanych w czasie sesji jest nieistotna. Kluczowe jest świadome przyglądanie się własnym procesom poznawczym i zwiększenie kontroli nad sposobem ich używania.

III. Ostatnia część sesji przeznaczona jest na omówienie sposobu rozwiązywania zadania: jak przebiegało? Czy było trudne? Czego się dzisiaj dowiedziałeś o myśleniu? Gdzie jeszcze się to przyda? Na tym etapie uczestnik zachęcany jest do stworzenia tzw. reguły mądrego człowieka oraz przykładów rzeczywistych sytuacji, w których można ją zastosować. Terapeuta rozmawia z uczestnikiem o sposobach rozwiązywania zadania, napotkanych trudnościach, a także sposobach ich przezwyciężenia. Zadaje pytania skłaniające do analizy tego doświadczenia oraz formułowania wynikających z tego doświadczenia wniosków: Skąd o tym wiesz? Jaki wniosek z  tego wynika? Co należy zapamiętać? Gdzie w życiu może Ci sie to przydać? Metoda IE pokazuje, że myślenie jest fajne, że dobrze jest umieć samodzielnie rozwiązywać problemy.